Chaturmasya

Chaturmasya ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ

Click for PDF file on Chaturmasya in English

Click for PDF file on Chaturmasya in Kannada

Que : If we can’t take Mudradharane due to unforeseen circumstance,   whether Chaturmasya can be done?  ನಾವು ಮುದ್ರಾ ಧಾರಣೆ. ಆಗದಿದ್ದರೆ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಮಾಡಬಹುದಾ?

Answer – ಮುದ್ರಾಧಾರಣೆ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಮಾಡಲೇಬೇಕು.   Many people couldn’t take Mudra dharane.  Because Yatigalu can’t do mudradharane in all places.  They can take it subsequently also when the yathi comes to your place or when you happen to visit the yathi in any place.   Chaturmasya can’t be skipped.  Chaturmasya to be observed by all.   Even though one can’t take Mudradharane,

Chaturmasya starts from Ashada Shudda Ekadashi and ends on Kartika Shudda dashami . On Ashada Shudda dashami, all the yathis would have their head shaved. {Please note – Yathis are supposed to get their head shaved only on Pournami.} They are not suppose to get their head shaved during the entire Chaturmasya period.

Some Yathis sits for Chaturmasya on Ashada Bahula Panchami, i.e., Teekarayara Aradhana Day. Chaturmasya comprises of Hindu Calender months Ashada, Shravana, Bhadrapada and Karthika.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಭಗವದ್ರೂಪಗಳು :. ಶ್ರೀಧರ, ಹೃಷೀಕೇಶ, ಪದ್ಮನಾಭ ಮತ್ತು ದಾಮೋದರ ಈ ನಾಲ್ಕು ಮಾಸಗಳಿಗೆ.

Chaturmasya Bhagavadroopa –  Sridhara, Hrisheekesha, Padmanabha and Damodara are the niyamaka Bhagavadroopa for Chaturmasya

ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿ  ಶಯಿನೀ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ನಿದ್ರಾದೂರ, ಹಸಿವೆ ಮತ್ತಾವುದೇ ದೋಷದೂರ ಪರಮಾತ್ಮ ಯೋಗನಿದ್ರೆಗೆ ಹೋಗಿ ಕಾರ್ತೀಕ ಶುದ್ಧ ದ್ವಾದಶಿ ಉತ್ಥಾನ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ಏಳುತ್ತಾನೆ.  

Ashada shukla Ekadashi – The eleventh day in Ashada (Shayanaikadashi) , – it is on this day that Srimannaarayana, even though he is sleepless, hungerless, pretends to sleep, which is termed as “Yoga Nidra”.  He sleeps till Karthika Shudda Dwadashi (Uttana Dwadashi) .

ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮದವರೂ, ಅರ್ಥಾತ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಕ್ಷತ್ರಿಯ, ಶೂದ್ರ, ವೈಶ್ಯ ಮಾಡಬೇಕು.  ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ, ಗೃಹಸ್ಥ,  ಸನ್ಯಾಸಿ ವಾನಪ್ರಸ್ಥ, ಸೂತಕ ದಲ್ಲಿರುವವರೂ, ರಜಸ್ವಲ ಕಾಲದಲ್ಲೂ, ಭಗವದಾಜ್ಞೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಸಂಕಲ್ಪ ಪುರಸ್ಸರವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕು.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದ ಮೊದಲ ಮಾಸ ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಆರಂಭವಾಗಿ ಶ್ರಾವಣ ಶುದ್ಧ ದಶಮಿ ಪರ್ಯಂತ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. – “ಶಾಖವ್ರತ“

ಸಂಕಲ್ಪ : ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಬೇಕು.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ವ್ರತ ಸಂಕಲ್ಪ ;

ಆಚಮನ, ಕೇಶವಾದಿ ಚತುರ್ವಿಂಶತಿ ನಾಮೋಚ್ಚಾರಣೆ, ಪ್ರಣವಸ್ಯ. …………. ಶುಭೇಶೋಭನ ಮುಹೂರ್ತೇ.. ……  ಚಾಂದ್ರಮಾನೇನ ….. ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರೇ, ಉತ್ತರಾ/ ದಕ್ಷಿಣಾಯಣೇ  ಗ್ರೀಷ್ಮ ಋತೌ, ಆಷಾಢಮಾಸೇ, ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷೇ ಏಕಾದಶ್ಯಾಂ ಶುಭತಿಥೌ, …. ವಾಸರೇ, ಶುಭಯೋಗ, ಶುಭ ಕರಣೇ, ಅಸ್ಮತ್ ಗುರ್ವಂತರ್ಗತ, ಭಾರತೀರಮಣ ಮುಖ್ಯಪ್ರಾಣಾಂತರ್ಗತ , ಮಾಸ ನಿಯಾಮಕ ವೃಷಾಕಪಿ ವಾಮನಾಭಿನ್ನ, ಅಸ್ಮತ್ ಕುಲದೇವತಾ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ/ವೆಂಕಟೇಶಾಭಿನ್ನ, ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣು ಪ್ರೇರಣಯಾ, ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣು ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ, ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ವ್ರತ ನಿಮಿತ್ತ, ಶಾಕವ್ರತಂ, ದಧಿವೃತಂ, ಕ್ಷೀರವೃತಂ ತಥಾ ದ್ವಿದಳವ್ರತಂ ಕರಿಷ್ಯೇ. !

ಸುಪ್ತೇ ತ್ವಯಿ ಜಗನ್ನಾಥ ಜಗತ್ಸುಪ್ತಂ ಭವೇದಿಯಂ !
ವಿಬುದ್ಧೇ ಚ ವಿಬುಧ್ಯೇತ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಮೇ ಭವಾಚ್ಯುತ !
ಚತುರೋ ವಾರ್ಷಿಕಾನ್ ಮಾಸಾನ್ ದೇವದೇವ ಜಗತ್ಪತೇ
ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಯಾತು ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವ ಕೇಶವ !
ಗೃಹೀತೇsಸ್ಮಿನ್ ವ್ರತೇದೇವ ಪಂಚತ್ವಂ ಯದಿ ಮೇ ಭವೇತ್ !
ತದಾ ಭವೇತ್ ಸುಸಂಪೂರ್ಣಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ತೇ ಜನಾರ್ದನ !!

! ಅಮುಖವ್ರತಂ (ಶಾಕವ್ರತಂ) ಮಯಾದೇವ ಗೃಹೀತಂ ಪುರತಸ್ತವ  !
ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಯಾತು ಪ್ರಸಾದಾತ್ ತವ ಕೇಶವ |
ಶಾಕವ್ರತಮನುತ್ತಮಮ್ ! ತ್ವತ್ಪ್ರೀತ್ಯರ್ಥಂ ಕರಿಷ್ಯೇsಹಂ ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಕುರು ಮಾಧವ !!

ಇನ್ನಿತರ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುವವರೂ ಇದೇ ರೀತಿ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದು.

Everybody must observe Chaturmasya – All Chaturvarnaas, viz., Brahmana, Kshatriya, Shudra, Vaishya, all should observe Chaturmasya.  All Chatur Ashramas viz., Brahmachari, Gruhasta, Vanaprasta and Sanyasi ,   even Women irrespective of  Rajaswala Period  must observe Chaturmasya Vratha.  The main purpose of observing Chaturmasya is Bhagavad AJnya (Srihari’s  Orders).   We are doing this to please paramathma only.   Observing Chaturmasya gets more punya than what if we do other vrathas.   If we perform we get more punya, if not performed, we will get sin.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಾರದ್ದು – ಮದುವೆ, ಮುಂಜಿ, ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ ಮುಂತಾದವನ್ನು ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.

We are not doing Marriage, Upanayana etc during this Chaturmasya, as Srimannaaraayana will be on sleep, i.e., Yoganidre.,  Auspicious functions done during this time due to ignorance, can result in health disorders, injury and other calamities – as per Skanda Purana.  Naming ceremony can be done.

Those who are doing shraddha during the Chaturmasya, have to follow the Chaturmasya dharma, on shraddha day, prohibited items not to be used.

Mauna bhojana vratha *ಮೌನ ಭೋಜನ ವ್ರತ*–  During bhojana one must not talk to anybody (loukika topics).  He must do only Harismarane only and do the bhojana.

*ಮೌನ ಭೋಜನ ವ್ರತ”

ಇದೊಂದು ಅತಿ ಸುಲಭವಾದ ವ್ರತ. ನಿತ್ಯ ಇದನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಕನಿಷ್ಠ ಈ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದಲ್ಲಾದರೂ ಪಾಲಿಸೋಣ.

ಭೊಜನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಮಾತನಾಡುವುದು ಬೇಡ. ಬಡಿಸುವವರಿಗೆ ಸನ್ನೆ ಮೂಲಕ ಹೇಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಬೇಕು ಬೇಡ ಹೇಳಬಹುದು. ಬೇರಾವುದೇ ವಿಷಯ ಮಾತನಾಡುವುದು ಬೇಡ.

*ಭೋಜನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಹರಿನಾಮ ಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಭುಂಜಿಸೋಣ*

Dharana PaaraNa vratha ಧಾರಣಪಾರಣ ವ್ರತ –

ಧಾರಣಪಾರಣ ವ್ರತವನ್ನು ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಮೊದಲ/ಕಡೆಯ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.  ಅಥವಾ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮಾಸ ಬಂತೆಂದರೆ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.    ಈ ವ್ರತ ಮಾಡುವವರು ಒಂದು ದಿನ ಭೋಜನ ಮುಂದಿನ ದಿನ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.  ಅರ್ಥಾತ್ ದಿನ ಬಿಟ್ಟು ದಿನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.    ಈ ವ್ರತದ ಆರಂಭ ದಿನ ಪುಣ್ಯಾವಾಚನ ಮಾಡಿ ಸಂಕಲ್ಪಿಸಿ  ಆರಂಭಿಸಬೇಕು.  ಪ್ರತಿ ಪಾರಣೆಯ ದಿನ ಭೋಜನ ಪೂರ್ವ  108 ಅರ್ಘ್ಯ ಕೊಡಬೇಕು.   ವ್ರತ ಆರಂಭ ಮುನ್ನ ಅಥವಾ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಯಥಾಶಕ್ತಿ ಉದ್ಯಾಪನೆ ಮಾಡಬೇಕು.   ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣ ವಿಗ್ರಹ ದಾನ ಕೊಡಬೇಕು.   ಈ ವ್ರತ ನಮ್ಮ ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲಕರ.

Those who observe this vratha must take bhojana one day, next day, he must observe fasting.  This vratha to be followed for four months if possible.  If not possible, first month or last month also can be done.  On the starting day of Dharanaparana vratha – the first fasting day, he has to do punyaahavaachana.  Do sankalpa – On paarane day, he has to give argya to Narayana 108 times, then he has to do bhojana.

Before or during or after completion of vratha, he has to do udyapana.  Give Lakshminarayana idol daana after doing pooja of that idol with panchamrutha.  After completion, he has to arrange for bhojana of brahmana – suvasini.

This vratha enables us to have control of our indriyaas.

Paraaka Vratha –   ಪರಾಕ ವ್ರತ :-

This is a vratha, which can eliminate all sins committed by us.  One who is doing this vratha, must do fasting for 12 continuous days.  This he has to observe for three times (total 36 days).  With this all sins including Brahmahatya dosha also would be eliminated.

Eka Bhukta Vratha – ಏಕಭುಕ್ತ ವ್ರತ -.

 ಈ ವ್ರತದ ಅನುಸಾರ ನಮ್ಮ ಭೋಜನ ಆರಂಭಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ತಾನು ಭುಂಜಿಸತಕ್ಕ ಎಲ್ಲಾ ಆಹಾರವನ್ನೂ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಎಲೆಗೆ ಬಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.  ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಏನೂ ಬಡಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.  ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ದೋಷವಿಲ್ಲ.    ಆ ದಿನ ಮತ್ತೆ ಅವನು ಏನೂ ಭುಂಜಿಸುವಂತಿಲ್ಲ

During Chaturmasya period, before starting eating one has to get served all the items in the bhojana plate (baale ele).  Till the completion of means he is not supposed to add anything on his plate.  i.e., everything to be served before start of bhojana itself.  But it does not apply to taking water.

Akhanda Vratha – Every day he has to do bhojana only once (except Ekadashi). After bhojana, he is not supposed to take even water till next day bhojana.  Atleast this can be done during Chaturmasya dinatrayaas, i.e., Dashami & Dwadashi and must arrange for Brahmana-suvasini bhojana.

ChandraayaNa vrata

This vratha to be done from Ashada shukla paaDya to amaavaasye or from Karthika Shukla paaDya to amaavaasye.

Procedure 1– On the starting day, i.e, on Paadya, mix all the items prepared after naivedya as a single handful (1 ತುತ್ತು) and eat it. Take only one glass of water.  Second day, similarly take 2 handful of food (2 ತುತ್ತು), third day take 3 handful of food (3 ತುತ್ತು), and so on.  Increase one handful for each day.  Ekadashi nothing to be taken.  On the fifteenth day take 15 handful of food.  On sixteenth day (Krishna paksha paadya) take 15 handful and maximum same no of cups of water, on dwiteeya 14 handful and go on reducing one handful each day.  On last day of the month (ashada Amavasye or Karthika amavasye), he must observe fasting (upavaasa).    In this way, one month full vratha to be done.  Next day, he has to arrange for brahmana-suvaasini mrustaanna bhojana, he also to take normal food.  There is no necessity of doing udyapana.

Procedure  2 –  Paadya to Amavasye on all days (except on Ekadashi & Amavasye, where he has to fasting, i.e., upavasa) – one has to take daily 8 handful of bhojana after hari nivedana.  Maximum 8 glass of water to be taken.  On Amavasye day, he has to do fasting.  Next day he has to arrange for brahmana – suvaasini mrustanna bhojana.  He too can take normal food.

Diksaadhana vratha – Doing bhojana sitting facing different directions.  We have to do bhojana facing east, south, west, north respectively in the four months starting Ashada Shudda Dwadashi to Kartika Shudda dashami.

Gopadma Vratha – During the Chaturmasya period starting from Ashada Shudda Dwadashi, this vratha to be followed.  In the cow-shed, one must clean it with cowdung daily, and write the picture of a cow with calf.  The picture should be covered with 33 padmaas (written in rangoli).  Do the pooja of antargatha roopi in cow – Gopalakrishna and do the shodashopachara pooja.  Naivedya to be done.  33 argya to be given with the mantra –

aShTadravya samaayuktaM svarNapaatrasthitaM jalaM |
arGyaM gRuhaaNa dEvEsha bhaktaanaamabhayaprada |

ಅಷ್ಟದ್ರವ್ಯ ಸಮಾಯುಕ್ತಂ ಸ್ವರ್ಣಪಾತ್ರಸ್ಥಿತಂ ಜಲಂ |
ಅರ್ಘ್ಯಂ ಗೃಹಾಣ ದೇವೇಶ ಭಕ್ತಾನಾಮಭಯಪ್ರದ |

अष्टद्रव्य समायुक्तं स्वर्णपात्रस्थितं जलं ।
अर्घ्यं गृहाण देवेश भक्तानामभयप्रद ।

Then 33 pradakshine and namaskara to be daana. Cow should be worshipped with gandha, pushpa, haridra kumkuma, gross to be given to cow.  In this way, this vratha to be conducted for five years, and in the end of the fifth year udyapana to be done.

Rules of the Chatrumasya Vratha –

On Ashada Shudda Ekadashi – one must get Taptamudra dharana.

We should do Sankalpa that we are performing Chaturmasya Vratha.–

व्रतानां वक्ष्यमाणानां सन्कल्पं विधिवत् चरेत् ।
नैमित्तिकानां काम्यानां नित्यानां च तथैव च ।

ವ್ರತಾನಾಂ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಾನಾಂ ಸನ್ಕಲ್ಪಂ ವಿಧಿವತ್ ಚರೇತ್ |
ನೈಮಿತ್ತಿಕಾನಾಂ ಕಾಮ್ಯಾನಾಂ ನಿತ್ಯಾನಾಂ ಚ ತಥೈವ ಚ |

vrataanaaM vakShyamaaNaanaaM sankalpaM vidhivat charEt |

naimittikaanaaM kaamyaanaaM nityaanaaM cha tathaiva cha |

Ist Month – Shakavratha – Ashada Shudda Ekadashi to Shravana Shudda Dashami –

Shakavratha sankalpa

शाकव्रतं मयादेव गृहीतं पुरतस्तव ।

निर्विघ्नं सिद्धिमायातु प्रसादात् तव केशव

ಶಾಕವ್ರತಂ ಮಯಾದೇವ ಗೃಹೀತಂ ಪುರತಸ್ತವ | 

ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಯಾತು ಪ್ರಸಾದಾತ್ ತವ ಕೇಶವ |

shaakavrataM mayaadEva gRuhItaM puratastava | nirviGnaM siddhimaayaatu prasaadaat tava kEshava

Vegetables to avoided –   Plant based food –   All Vegetables, Fruits, plant leaves, stems, branches, Dry Chillies, Green Chillies, Coconuts (Vyasaraja mutt followers accepts coconut as per their sampradaya)

Permitted Items – All Dalls, (ಎಲ್ಲ ಬೇಳೆಗಳೂ, ಕಾಳುಗಳೂ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು (Gramdall after Teekarayara anchami), ಆದರೆ ಕಡಲೇಬೇಳೆಯನ್ನು ಟೀಕಾರಾಯರ ಆರಾಧನ ದಿನದಿಂದ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. Mango fruit  (ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣು), Jeera (ಜೀರಿಗೆ), Pepper (ಮೆಣಸು), Milk (ಹಾಲು) , Curds (ಮೊಸರು) , Ghee (ತುಪ್ಪ), Honey (ಜೇನು ತುಪ್ಪ), ingu(ಇಂಗು), dry nellikai (ಒಣಗಿದ ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿ), Mango baalaka (dry mango – ಮಾವಿನಕಾಯಿ ಬಾಳಕ), Dry ginger (ಒಣಶುಂಠಿ).  ಶೇಂಗಾ (ಸಂಪ್ರದಾಯ ಭೇದದಿಂದ),  ಅಗಸೇ ಸೊಪ್ಪು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು.

But Mustard (ಸಾಸುವೆ ) not permitted  (For Rayara Mutt Mustard is permitted – as per sampradaya – Rayaru was using).    Items prohibited –   Kesari, Pachakarpoora, jakayi, japatre, elachi, lavanga, moggu, not to be used.

Shaka Samarpana Mantra :

उपायमिदं देव व्रतसंपूर्ति हेतवे ।

शाकं तु द्विजवर्याय सहिरण्यं ददाम्यहं ।

ಉಪಾಯಮಿದಂ ದೇವ ವ್ರತಸಂಪೂರ್ತಿ ಹೇತವೇ | ಶಾಕಂ ತು ದ್ವಿಜವರ್ಯಾಯ ಸಹಿರಣ್ಯಂ ದದಾಮ್ಯಹಂ |

upaayamidaM dEva vratasaMpUrti hEtavE |

shaakaM tu dvijavaryaaya sahiraNyaM dadaamyahaM |

2^ND month Dadhi Vratha-

Shravana Shudda Ekadashi to Bhadrapada Shudda Dashami –    During this period, curds  should not be used in any form or manner while preparing naivedya. However, buttermilk, a derivative of curds, is allowed.

dadhivrata sankalpa ದಧಿವ್ರತ ಸಂಕಲ್ಪ

dadhi bhaadrapadE maasi varjayiShyE sadaa harE |

imaM kariShyE niyamaM nirviGnaM kuru kEshava |

ದಧಿ ಭಾದ್ರಪದೇ ಮಾಸಿ ವರ್ಜಯಿಷ್ಯೇ ಸದಾ ಹರೇ | ಇಮಂ ಕರಿಷ್ಯೇ ನಿಯಮಂ ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಕುರು ಕೇಶವ |

दधि भाद्रपदे मासि वर्जयिष्ये सदा हरे । इमं करिष्ये नियमं निर्विघ्नं कुरु केशव ।

dadhivrata samarpaNa –

उपायनमिदं देव वृतसंपूर्ति हेतवॆ ।

द्विजवर्याय दास्येहं सहिरण्यम् घनं दधि।

ಉಪಾಯನಮಿದಂ ದೇವ ವೃತಸಂಪೂರ್ತಿ ಹೇತವೆ | ದ್ವಿಜವರ್ಯಾಯ ದಾಸ್ಯೇಹಂ ಸಹಿರಣ್ಯಮ್ ಘನಂ ದಧಿ|

upaayanamidaM dEva vRutasaMpUrti hEtave | dvijavaryaaya daasyEhaM sahiraNyam GanaM dadhi|

Scientific reason – for Dadhi vratha (Curds) :

This period is from Shravana Shudda dwadashi to Bhadrapada shudda dashami.    Curds is more heat and it raises the fat in our body.  Already heat is increased during the earlier months in Uttarayana, and eating of curds may raise more heat, which may result in health obstacles.    During this period, cow and other milk giving animals would be engaged in mithuna kriya.  The cow milk would have more quality of unhealthy quality.  As such curds is prohibited and majjige (buttermilk) is used, which can result in cooling of the temperature in the body.  As such, Curds is avoided in this month. 

—————————————————————————

3^rd month – KSHEERA VRATHA–

Bhadrapada Shudda Ekadashi to Ashwayuja Shudda Dashami

–      During this period, milk should not be used in any form or manner while preparing naivedya. This restriction includes milk derivatives like kene (cream of milk), cheese or other dairy products, but excludes curds.   For payasa – we can use Coconut Milk.

Ksheeravrata sankalpa –

ಕ್ಷೀರವ್ರತಮಿದಂ ದೇವ ಗೃಹೀತಮ್ ಪುರತಸ್ತವ |

ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಸಿದ್ಧಿಮಾಯಾತುಪ್ರಸಾದಾತ್ ರಮಾಪತೇ |

क्षीरव्रतमिदं देव गृहीतम् पुरतस्तव ।

निर्विघ्नं सिद्धिमायातुप्रसादात् रमापते ।

kShIravratamidaM dEva gRuhItam puratastava | nirviGnaM siddhimaayaatuprasaadaat ramaapatE |

kShIravrata samarpaNa mantra –

उपायनमिदं देव व्रुतसंपूर्ति हेतवॆ ।

क्षीरंतु द्विजवर्याय सहिरण्यं ददाम्यहं ।

ಉಪಾಯನಮಿದಂ ದೇವ ವ್ರುತಸಂಪೂರ್ತಿ ಹೇತವೆ |

ಕ್ಷೀರಂತು ದ್ವಿಜವರ್ಯಾಯ ಸಹಿರಣ್ಯಂ ದದಾಮ್ಯಹಂ |

upaayanamidaM dEva vrutasaMpUrti hEtave |

kShIraMtu dvijavaryaaya sahiraNyaM dadaamyahaM |

Scientific reason for ksheera vratha 
During the varsha rutu – rain will be coming, and gross, the main food of cow is grown in plenty during this period.  This new gross would contain ushnaamsha of the bhoomi.   As the cows would be eating the gross, the ushnaamsha in the milk will be more.    We may be surprised at this.    The gross do have different categories, one is shunti hullu.  If the cow eats this gross, even the milk would have the smell of shunti.    Similarly in the other gross also, the same effect would be there.   Further, the cows which are involved in mithuna kriya during the previous period, would have conceived.  The milk from the cows which are just conceived are not helpful for our body.   As such, milk is prohibited during this month. 

Source :

1. Chaitraadi maasa kartavyagalu by Sri Chaturvedi Vedavyasachar
2. Chaturmasya by Sri Vyasanakere Prabhanjanacharya
3. Vratamuktaavali by Mantralaya Rayara Mutt
4. HKS Rao’s Chatrumasa Acharane vaijnaanika drustiyalli
5. Chikkerur Srikantacharya’s “Chaturmasya”.
   

ಕೃಷ್ಣಾರ್ಪಣಮಸ್ತು  –  कृष्णार्पणमस्तु